The article is originally published on The Atlantic Media’s Quartz in the U.S. You can also scroll down for the Turkish translation.

KILLING CREATIVITY

Entrepreneurship is a revolutionary act. It is the desire to change the world. Creativity and innovation are the basis of entrepreneurship and are fed by everything in a market, from national policies and attitudes towards science and technology, law and intellectual property, democracy and government, ecology and the environment, arts and the media.

Why then do some government deem some forms of creativity favorable and others not so unfavorable, such as artists, political activists, radical scientists and journalists? The answer reflects a market’s maturity and level of economic development.

It is ironic in emerging markets, where social policies are sometimes underdeveloped, that governments favor “mainstream” creative entrepreneurs to create jobs. Meanwhile, they try to restrict or control members of  an “unfavorable” creative class. This is a shame because it is the latter who are actually responsible for the cultural soul of a market.

Several emerging markets have achieved astonishing growing rates without considering the indirect impact of these unfavorable creatives. Just today PWC released a report with predictions for the world in 2050. It says Turkey is expected to be the 12th most powerful economy and China will be first. Are we sure the growth of those nations will continue? Will the perceived culture of fear created by intimidation and restriction of such creative personae non-grata sustain their booming economies?

It is no coincidence that the growth of companies such as Airbnb, Kickstarter and ZipCar are directly or indirectly associated with the arts or movements such as Occupy Wall Street or the rise of quiet revolution, says Sara Horowitz, the founder of non-profit Freelancers Union. Airbnb co-founder Brian Chesky is reportedly “rarely seen without a drafting pen and sketchbook in hand.” So suppressing groups such as Occupy or even less organized protests may be counterproductive for the future of successful start-ups.

At a TED conference, Rhode Island School of Design president John Maeda said that those in positions of power in developed countries are often aware that artists will eventually emerge as the new business leaders. “Creativity is more than just filling office spaces with red bean bag chairs, squishy balls, and colorful markers—kid stuff,” Maeda said. “Creativity is an arduous process, one that forces you to be open and think imaginatively. That’s what many businesses want to do. And that’s what artists do.”

Studies cited by Richard Florida, senior editor at The Atlantic and global research professor at New York University, conclude that the creative class, which includes these creative people on the fringes, is economically essential even during periods of crisis.

How then to explain China as the New World power?

Can the same be said of emerging markets? The same places where policies present challenges to the freedom of speech and expression for creative people who are critical of or stand apart from the establishment? As MIT professor in Chinese economy and business Yasheng Huang points out in the MIT Technology Review for China:

The factors that drive a country to grow when its GDP per capita is $500 are totally different from the growth drivers when a country has a per capita GDP beyond $5,000. At $500, you can copy the technology and production methods of other countries and drop them into your economy. Those premium features of a country’s political system, such as rule of law, intellectual property rights, labor rights, and democracy, are not that important. Indeed, they can be a hindrance, because at that low level of per capita GDP, these Western institutions inflict transaction costs rather than facilitate growth.

The factors that increased China’s GDP per capita tenfold in nearly 20 years won’t bring it much further, Yasheng says. Controlling the arts, sciences and access to the internet in a country that fears unfavorable creatives stifles innovation. Indeed, Florida agrees, China might be growing very fast but it certainly lags on innovation and creativity, factors which will hurt it in the long term.

In an article for The Washington Post, leading China investor Xu Xiaoping believes China won’t be innovative for at least 20 more years and will remain a “cloning country” because of the government’s unwillingness to promote creativity and free thinking. Xu reckons China won’t have “artist-entrepreneurs” such as Steve Jobs or Bill Gates in this generation.

That’s also reflected in Turkey, the other star emerging economy.

Turkey, although by no means as politically restrictive as China, is another rising star with a booming economy. GDP per capita has more than tripled in almost 10 years, from $3,553 in 2002 to $10,524 in 2011. Its upward economic trend has seen average an annual real GDP growth rate of 5.2% over the past nine years. The current Turkish government is not yet satisfied. It wants Turkey to be one of the world’s top 10 economies by 2023, with GDP per capita of $25,000, which is just about half that of the US.

Will the same environment of rule of law, intellectual property rights, labor rights and democracy that increased Turkey’s GDP per capita to $10,524 in 2011 propel it to the government’s target? Indeed, the same government has a plan to increase research and development by 2023, according to the OECD Technology, Science and Industry Outlook report, with an additional allocation of $217.4 million to the Scientific and Technological Research Council of Turkey, the main body for organizing national R&D activities. But is pouring money on the issue enough to sustain what The Economistdubs the “Boom on the Bosphorus”?

It may be, but how then to explain Turkey’s other overtures that squelch creativity? Late last month, 2,000 police descended on the campus of Middle Eastern Technical University to block a student protest. The university happens to be among the best entrepreneurial ecosystems in the country, but the government’s actions essentially squashed young people’s right to express themselves, their desire for creativity and essentially created a culture of fear. This government also happens to lead the world in requests for Google to remove content from the Internet and has the most journalists in jail. Is it aware how this impedes its ability to become a top-10 economy and attractive investment destination? This culture of fear created among those unfavorable creatives has not showed up in GDP yet, but it may be in the long run.

These are not just rhetorical questions. Rather, they force a fundamental reckoning about the type of society and economy a government wants to foster. Studies show that there is strong connection between the creative class and levels of entrepreneurship in a region. Arts, design, media and entertainment function “can be a driver of creativity and entrepreneurship across a region,” Florida says.

Courage is the first step of the creative process. By restricting free thinking, especially for those whose existence is based on asking questions, governments prevent this very basic first step.  Currently, there is no pressure on emerging economies with astonishing growth rates to make their markets more creative. But they must proceed with caution: What brought their economies to this level won’t carry them into the future.

Hükümetlerin Kurtuluşu Asıl Yasakladıklarında: İfade Özgürlüğü ve Ekonomi Arasındaki Bağlantı

Bu yazının orjinali 17 Ocak 2013’de (Gezi Parkı olaylarından 6 ay önce) Amerika’da Atlantic Media- Quartz‘da yayınlanmıştır. Gezi Parkı olayları sırasında 4 Haziran 2013’de devam yazısı “Türkiye Ekonomisi Uğruna Biz “Çapulcuları” Kucaklamayı Öğrense İyi Olur”  yine Quartz’da yayınlanmıştır. Yine bu bakış açısında, ilgilenenenler için, 5 Haziran 2013’de New York Times’da Daron Acemoğlu tarafından “Türkiye’de Gelişme Demokrasiyi Sağlamayacak”  ve 10 Haziran 2013’de Bloomberg’de “Erdogan’ın Baskısı Ekonominin Kurtarıcılarını Uzaklaştırabilir ” isimli yazılar yayınlanmıştır.

O zaman neden bazı hükümetler bir takım yaratıcılık şekillerini ayrıcalıklı olarak algılayıp, sanatçılar, politik eylemciler, radikal bilim insanları ve gazeteciler gibi diğerlerinin sakıncalı olduğunu düşünüyor ve hatta istenmeyen ilan ediyor?  Aslında bu sorunun cevabı, pazarın olgunluğunu ve ekonomik gelişmişlik seviyesini gösteriyor.

Bu sosyal politikaların bazen geri kalmış olduğu gelişmekte olan ülkelerde, hükümetlerin iş imkanı yaratmak için “ana akım”girişimcilere pozitif ayrımcılık uygulaması oldukça ironik. Bunu yaparken aynı zamanda da bu “sakıncalı” yaratıcı sınıfın üyelerini kısıtlamak ya da kontrol altına almaya çalışıyorlar. Bu oldukça ironik, çünkü bir pazarın kültürel ruhunun sorumluları aslında bu “sakıncalı” gruptakiler.

Bazı gelişmekte olan pazarlar bu sakıncalı yaratıcıların dolaylı etkisini göz ardı etmelerine rağmen büyüleyici büyüme oranları yakaladı. PriceWaterHourseCoopers’un  2050 yılına dair öngörülerin bulunduğu raporunda Türkiye’nin 12. en güçlü ekonomi olacağı ve Çin’in 1 numarada olacağı belirtiliyor. Bu ülkelerin büyümelerinin bu şekilde devam edeceğinden gerçekten emin miyiz? İstenmeyen insanları sindirme ve kısıtlama ile yaratılan algılanmış korku kültürü bu yükselen ekonomileri sürdürülebilir kılacak mı?

Amerikan sivil toplum kuruluşu Freelancers Union’ın kurucusu Sara Horowitz, Airbnb, Kickstarter ve Zipcar gibi şirketlerin doğrudan veya dolaylı olarak sanatla veya Occupy Wall Street ve “sessiz devrimin yükselişi” gibi toplumsal hareketlerle ilgili olmalarının bir rastlantı olmadığını söylüyor. Airbnb’nin kurucularından biri olan Brian Chesky’nin ise elinde çizim kalemi ya da eskiz defteri olmadan nadiren görülebildiği söyleniyor. Bu yüzden Occupy ve hatta daha az organize grupları baskı altına almak gelecekteki başarılı startup’lar için zarar verici olabilir.

Bir TED konferansında, Rhode Island School of Design’ın rektörü John Maeda, gelişmiş ülkelerdeki güç sahibi insanların genellikle sanatçıların er ya da geç yeni iş liderleri olarak yükseleceğini bildiklerini söyledi. “Yaratıcılık ofisleri kırmızı koltuklarla, yumuşak toplarla ve renkli keçeli kalemlerle doldurmaktan çok daha fazlası” dedi Maeda. “Yaratıcılık sizi açık olmaya ve hayalperest bir şekilde düşünmeye zorlayan çetin bir süreç. Bu da pek çok şirketin yapmak istediği birşey. Ve bu sanatçıların yaptığı birşey.”

The Atlantic`te yayın yönetmeni ve New York University`de küresel araştırmalar profesörü olan Richard Florida`nın alıntıladığı çalışmalar, kenarda kalmış yaratıcı insanları da kapsayan yaratıcı sınıfın ekonomik kriz zamanlarında çok gerekli olduğu sonucuna varıyor.

Pekiyi O Zaman Çin`in Yeni Bir Küresel Güç Olmasını Nasıl Açıklayacağız?

Aynı şeyler, politikaların ifade ve konuşma özgürlüğüne bir sorun teşkil ettiği ve yaratıcı insanların düzeni eleştirdiği veya ondan uzak durduğu yükselen pazarlar için de söylenebilir mi? MIT’de Çin ekonomisi alanında  profesör olan Yasheng Huang MIT Technology Review for China’da şöyle diyor:

“Gayrısafi yurtiçi hasılası 500 $ olan bir ülkenin büyümesini sağlayan etmenler, gayrısafi yurtiçi hasıla 5.000 $’ın ötesine geçince tamamen değişiyor. 500 $ seviyesinde başka ülkelerin teknolojisini ve üretim yöntemlerini kopyalayıp kendi ülkenize getirebilirsiniz. Hukukun üstünlüğü, fikri ve sınai haklar, çalışma hakları ve demokrasi gibi bir ülkenin politik sisteminin en önemli özellikleri o kadar da önemli değildir. Hakikaten, bunlar bir engel olabilirler, çünkü o kadar düşük bir gayrısafi yurtiçi hasılası seviyesinde bu batılı kurumlar büyümeyi kolaylaştırmak yerine işlem bedellerini zorlar.”

Yasheng, Çin’in gayrısafi yurtiçi hasılasını 20 yılda on kat arttıran etmenlerin daha fazla yararlı olmayacağını söylüyor. Sakıncalı yaratıcılardan korkan bir ülkede sanatı, bilimi ve internet erişimini kontrol altına almak inovasyonu yavaşlatıyor. Gerçekten de, Florida bu konuda aynı fikirde, Çin çok hızlı bir şekilde büyüyor olabilir ama uzun vadede onun canını yakacak etmenler olan inovasyon ve yaratıclıkta geride kalmış durumda.

The Washington Post’taki bir makalede Çinli yatırımcı Xu Xiaoping, hükümetin yaratıcılığı ve özgür düşünceyi teşvik etmekteki isteksizliği nedeniyle Çin’in en az 20 yıl boyunca inovatif bir ülke olmayacağına ve “kopyacı ülke” olarak kalacağına inandığını söyledi. Xu, bu nesilde Çin’den Steve Jobs ya da Bill Gates gibi sanatçı-girişimci çıkmayacağına inanıyor.

Bu Başka Bir Yükselen Yıldız Ekonomi Olan Türkiye’ye de Yansıyor.

Çin kadar politik olarak kısıtlayıcı olmasa da, Türkiye de patlayan bir ekonomiye sahip başka bir yükselen yıldız. 2011 yılı itibariyle, yaklaşık son 10 yılda gayrısafi yurtiçi hasıla 3.553 $`dan 10.524 $`a olmak üzere üç katından fazlasına çıktı. Yükselen ekonomik trend, son dokuz yıl boyunca yıllık reel gayrısafi yurtiçi hasılada  %5.2 büyüme oranı gördü. Mevcut Türkiye hükümeti bu büyümeden henüz tatmin olmuş değil ve 2023 yılında, ABD’nin yaklaşık olarak yarısı olan 25.000 $`lık kişi başına gayrısafi yurtiçi hasıla ile Türkiye`yi dünyanın en büyük 10 ekonomisinden biri haline getirmek istiyorlar.

Türkiye`nin gayrısafi yurtiçi hasılasını 2011 yılında 10.524 $`a çıkaran aynı hukukun üstünlüğü, fikri ve sınai haklar, çalışma hakları ve demokrasi ortamı ülkeyi hükümetin hedefi olan 25.000 $’a taşıyabilecek mi? Gerçekten de, OECD Technology, Science and Industry Outlook raporuna göre aynı hükümetin ulusal Ar-Ge aktivitelerini düzenleyen esas yapı olan TÜBİTAK’a 217,4 milyon $ ödenek ayırarak, 2023 yılına kadar ülkedeki araştırma ve geliştirmeyi artırmayı amaçlayan bir planı var. Ama bu meseleye para dökmek, The Economist`in “Boğaz`ın Yükselişi” olarak isimlendirdiği durumu sürdürebilmek için yeterli mi?

Belki de, fakat o zaman Türkiye’nin yaratıcılığı susturmak için yaptığı diğer önerileri nasıl  açıklayacağız? Aralık 2012’de 2000 polis bir öğrenci protestosunu engellemek için Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nin kampüsüne baskın yaptı. Üniversite, ülkedeki en iyi girişimcilik ekosistemlerinden birine sahip, fakat hükümetin eylemleri esasen gençlerin ifade hakkını, yaratıcılık arzularını susturdu ve aslında bir korku kültürü yarattı. Bu hükümet ayrıca Google’dan içerik kaldırma isteklerinde ve cezaevindeki gazeteci sayısında dünyada ilk sırada geliyor. Pekiyi bunun en büyük 10 ekonomi ve çekici bir yatırım hedefi olma becerisini nasıl sekteye uğrattığının farkında mı? Sakıncalı yaratıcılar arasındaki bu korku kültürü henüz gayrısafi yurtiçi hasılada ortaya çıkmadı, fakat uzun vadede çıkabilir.

Bunlar sadece retorik sorular değil. Aksine, hükümetin teşvik etmek istediği toplum ve ekonomi şekliyle ilgili temel bir tahmin yapmayı gerektiriyor. Araştırmalar, bir bölgedeki yaratıcı sınıf ve girişimcilik seviyesi arasında güçlü bir bağlantı olduğunu gösteriyor. Sanat, tasarım, medya ve eğlence işlevi, Florida`nın da dediği gibi,  “yaratıcılığın ve girişimciliğin bir bölge içinde itici gücü olabilir.”

Cesaret yaratıcı süreç için ilk adım. Özellikle varoluşunun temeli sorular sormak olan kimseler için özgür düşünceyi sınırlayarak, hükümetler bu ilk adımı engelliyorlar. Şu anda, büyüleyici büyüme oranları olan yükselen ekonomiler üzerinde pazarlarını daha yaratıcı olmaları için bir baskı yok. Ama çok dikkatli olmalılar: Ekonomilerini bu seviyeye getiren şey, onları geleceğe taşımayacak.

İlgili diğer yazılar:  “Teknolojide Sanatçılar ve Tasarımcılar Mühendislerden Daha Fazla İnovasyon Yaratabilir “

Gülay Özkan’ın diğer Quartz yazıları